Poomse czy Poomsae a dlaczego nie Pumze?
Zapewne wielu z rozpoczynających przygodę z Taekwondo Olimpijskim ma problemy z wymową koreańskich nazw. To całkowicie normalne, a sposoby zapisu, czy to w wersji „anglojęzycznej” czy „polskiej” to tylko przybliżenie oryginalnego brzmienia, które oddać może wyłącznie zapis hangul. Lepszym rozwiązaniem byłby zapis fonetyczny, ale kto dziś używa opasłych słowników i wie, jak wymawia się dość dziwne znaki transkrypcji fonetycznej, gdy dobry słownik elektroniczny „wypowie” nam słowo głosem lektora?
Zapewne wielu z rozpoczynających przygodę z Taekwondo Olimpijskim ma problemy z wymową koreańskich nazw. To całkowicie normalne, a sposoby zapisu, czy to w wersji „anglojęzycznej” czy „polskiej” to tylko przybliżenie oryginalnego brzmienia, które oddać może wyłącznie zapis hangul. Lepszym rozwiązaniem byłby zapis fonetyczny, ale kto dziś używa opasłych słowników i wie, jak wymawia się dość dziwne znaki transkrypcji fonetycznej, gdy dobry słownik elektroniczny „wypowie” nam słowo głosem lektora?
Początek Koryo w 1972 roku Master Kim Soo 7 Dan - trochę inaczej niż dzisiaj...
fot.: Official Karate Magazin April 1972 Vol. 4 No 18
Zacznijmy od specyfiki zapisu koreańskiego, gdzie kiedyś często stosowano hanja - zapis chiński oraz dzisiaj używany jest głównie hangul - rewelacyjny zapis koreański. Wszyscy wiemy, że w początkach Taekwondo ważny udział miało Karate czy Tode, ale czy słyszeliśmy o tym, że nazwy Kong Soo Do i Tang Soo Do to koreański sposób odczytania tych nazw zapisanych po chińsku? Oczywiście teraz, po latach, po licznych zakrętach na drodze Taekwondo tzw. historia sztuki walki może być nieco „ubarwiona” - tutaj wspominam tylko o dualizmie zapisu hangul-hanja. Podobnie zresztą ma się sprawa nazwy pierwszych układów formalnych - sam Generał Choi Hong Hi nazywał swoje Hyung, od japońskiego słowa Kata ( 形) w zapisie chińskim i w wymowie (?!) koreańskiej. Taki termin stosowany był już w latach 40 dwudziestego wieku przez poprzedników Generała i do (najprawdopodobniej) do około roku 1978, kiedy zastąpiono go przez Tul (틀) w ITF.
Światowa Federacja Taekwondo (WTF) oraz Kukkiwon od roku 1987, a dokładnie przeglądu Poomsae przez Komisję Techniczną WTF (dwie daty 22 lutego oraz 26 lutego w/g What Is Taekwondo Poomsae? Kyu Hyung Lee ISBN: 978-89-7336-764-1), używa poprawionej pisowni Poomsae (품새) , gdyż kopię językową zapisu chińskiego ostatniego znaku hangul „Se” (세) zastąpiono typowym, rdzennie koreańskim „Sae” (새). Być może zmiana wydaje się mało istotna dla niektórych - autor niniejszego artykułu jednakże nigdy nie zapomni uwagi Mistrza Taekwondo WTF 9 DAN, który poprawił koreański zapis jego imienia (wykonany też przez Koreańczyka) zmieniając :”e” na „ae” i tłumacząc , że „to jest właśnie prawidłowe e - w zapisie”. W naszej wymowie czy szerokie „ae” , czy dość krótkie polskie „e” nie jest poważnym błędem, natomiast poważnym niedociągnięciem wydaje się być wymowa „Pumze” ! Oto dlaczego: w jezyku koreańskim zasadniczo nie ma głoski ani litery „z”, na przykład pierwszy z brzegu podręcznik Koreański - Kurs podstawowy ISBN:978-83-62482-24-5 nazwę Poznań zapisuje jako p'ujŭnan (포즈난) (znak j tutaj wymawiamy jako dźwięk pośredni między dz a cz, natomiast ŭ podobnie do polskiego y). Czyli wymawiamy bezdźwięczne „s” !
POOMSE (HANJA) 品勢
POOMSE - DO 1987 품세
POOMSAE 품새
Podobnie zresztą warto zwrócić uwagę na wymowę niektórych technik, dla przykładu:
DOLLYO CHAGI 돌려차기
Wymawianie prawidłowego 차 (ch' - pośredni dźwięk pomiędzy cz a ć oraz a) jako 챠 - nadmierne zmiękczenie cz powoduje zastąpienie „a” przez „ja”. A to już słychać!
Więcej ciekawostek ze świata Poomsae w kolejnych artykułach.
Autor: Mirosław Furman